امسال برای دومین سال «جشنواره وب و موبایل ایران» با همکاری «انجمن ویرایش و درستنویسی» به فارسیدوستانِ برگزیده در عرصههای گوناگون «تندیس زبان فارسی» میدهد. در دوازدهمین «جشنوارۀ وب و موبایل ایران» (۱۳۹۸) وبگاهها و برنامکهایی که زبان فارسی را حرفهای و پاکیزه و روشن به کار گرفته باشند، با گذر از فرایند داوری، جایزۀ زبان فارسی در پهنۀ وب را از آنِ خود میکنند. (وبگاه = سایت. برنامک = اپلیکیشن)
منظور از تندیس زبان فارسی چیست؟ این تندیس قرار است به چه کسانی اهدا شود؟ معیارهای داوری و نکتههای مدنظر برای انتخاب برندگانِ فارسیدوست چیست؟
داوران انجمن ویرایش و درستنویسی متنهای وبگاهها و برنامکها را «بررسی زبانی» میکنند و برگزیدگان را برای دریافت تندیس زبان فارسیِ جشنوارهٔ وب و موبایل ایران معرفی میکنند. در فرایند این ارزیابی، «واحدِ زبان» محدود نیست و هر واژه یا عبارت یا جمله یا پاراگراف یا مقالهای را در بر میگیرد. بخشهایی که ارزیابی میشود نیز محدود نیست و از انتخاب نامِ برند گرفته تا متنهای معرفی محصول و از ریزمحتواها تا مقالههای بلند را زیر چتر خود میگیرد. متنهای وبگاهها و برنامکها از منظرهای گوناگون در کانون توجه قرار میگیرد: در نامگذاریها توجه به زبان فارسی نیز در کار بوده است؟ در نوشتن جملهها و انتخاب واژهها چقدر خلاق یا دستکم درست عمل شده است؟ دستورخط فرهنگستان رعایت شده و شیوهنامهٔ نگارش برای تولیدکنندگان محتوا به آنان داده شده است؟ نویسهها (کاراکترها) استانداردند یا اینکه مثلاً حروف عربی (ی ک) و عددهای لاتین و نیمفاصلهٔ کاذب در متنها وجود دارد؟ غلطهای املایی اندکاند یا زیاد؟ حشو و کلیشه و گرتهبرداری در جملهها یافت میشود؟ از همه مهمتر: آیا جملهها رسا و گویایند و پیامها شفاف منتقل میشوند؟ خوانندهٔ نوعیِ آن وبگاه متنهای وبگاه را با سرعت و راحت میخواند؟ برای نوشتن متنها چقدر دقت و حوصله خرج شده است؟ آیا راهبرد زبانی و زیرساخت نوشتاری برای برند طراحی شده است؟
آشکار است که این معیارهای پُرشمار را نمیتوان برای همهٔ هزاران وبگاه و برنامکی که در دوازدهمین جشنوارهٔ وب و موبایل شرکت کردهاند، در کار آورد. شیوهٔ کار بدین صورت است که ابتدا کمیتهٔ داورانِ جشنواره فهرستی از وبگاههای برتر از نظر ملاکهای دیگر را به داورانِ زبان فارسی میدهند و داوریِ زبانی در بین همین برگزیدگان انجام خواهد پذیرفت.
برای بهبود زبان فارسیِ وبگاه و برنامک خویش، میتوانید از آموزشهای رایگان و متنوع مؤسسهٔ «ویراستاران» در وبگاه و کانال تلگرامیاش کمک بگیرید. دستکم، با جستوجوی واژۀ «آواچه» در گوگل، این فرصت را خواهید یافت که ۱۱۴ تکهٔ صوتیِ کوتاه را بشنوید که هریک از آنها در دوسه دقیقه، نکتهای کاربردی را دربارهٔ نوشتن و ویرایش مطرح میکند. همچنین با استفاده از دیگر خدمات این مؤسسه در حوزۀ نگارش و درستنویسی میتوانید در دسترسی به این جائزه گام بردارید.
انجمن ویرایش و درستنویسی یک سَمَن (سازمان مردمنهاد) با مجوز از وزارت کشور است که در حوزهٔ زبان فارسی فعالیت میکند. هدف این انجمن پاسداری از زبان فارسی است و حساسکردن ذهنها به نقش محوریِ آن. برای نشاندادن توانمندیهای زبان فارسی در زمینههای مختلفِ دنیای امروز، انجمن ویرایش و درستنویسی میکوشد جنبههای بهدیدنیامدۀ زبان فارسی را به فعالان عرصههای گوناگون نشان دهد تا هریک از آنان بهفراخور نیاز خود، از این گنج پُرمایه بهره ببرد و از راه این زبان با جامعۀ هدفِ خویش ارتباطِ مؤثر برقرار کند.